Vietnam is officieel een atheïstische staat, maar ondanks dat zijn er wel godsdiensten in Vietnam te vinden. Een ander belangrijk geloof in Vietnam is volksreligie, wat het grootste deel van de bevolking volgt.
Overzicht van godsdiensten in Vietnam
Hieronder volgt een uitleg over de meest voorkomende godsdiensten in Vietnam, waarbij katholicisme en protestantisme zijn samengevoegd onder christendom en hoahaoïsme is samengevoegd met boeddhisme.
Politiek en het geloof in Vietnam
Om een goed idee te krijgen hoe het geloof in Vietnam werkt, is het handig om eerst te weten wat de politieke rol is over religie in dit land.
Tijdens de oorlog in Vietnam steunden de VS een katholiek genaamd Ngô Đình Diệm om president te worden van Zuid Vietnam. De VS gingen ervan uit dat Diem vanwege zijn diepe geloof de vrijheid van godsdienst in Zuid Vietnam zou beschermen, maar in plaats daarvan gebruikte hij zijn macht om het boeddhisme te onderdrukken.
Na de val van Saigon in 1975 werden Noord- en Zuid Vietnam samengevoegd tot de Socialistische Republiek Vietnam in 1976. De grondwet van Noord Vietnam werd overgenomen in het zuiden van het land. De Communistische Partij van Vietnam promootte hun marxistisch-leninistische ideologie in het land en als communistisch land is Vietnam officieel een atheïstische staat. In het communisme wordt religie verwerpt, omdat religie zich kan mengen met politiek en de heersende klassen valse hoop geeft aan de arbeidersklasse.
Toch zijn de meeste Vietnamezen geen atheïsten. De grondwet van Vietnam voorziet zelfs officieel vrijheid van godsdienst. Toch zijn er in de praktijk een reeks wetgeving van de overheid die religieuze praktijken onderdrukt, zoals registratievereisten, controles en toezicht. Zo moeten alle religieuze groepen goedkeuring vragen en zich registreren bij de overheid. Het aantal boeddhistische studentmonniken wordt gecontroleerd en beperkt door de Commissie voor Religieuze Zaken.
1. Volksgeloof
De meerderheid van de Vietnamezen volgt geen enkele georganiseerde religie, maar in plaats daarvan zijn er volksreligies. Volksreligies in Vietnam omvatten aanbidding van voorouders en soms ook nationale helden en natuurgoden.
Wanneer je naar Vietnam reist, krijg je de kans om talloze tempels te bezoeken die goden aanbidden, zoals de wind-, bos-, vuur-, water- en oceaangoden. Je vindt er ook veel huizen die voornamelijk zijn gebouwd om wierook en offers te brengen aan de voorouders van een familie.
In vrijwel elk huis in Vietnam en je zult ze zelfs in bedrijven, winkels en restaurants zien staan, staat een altaar. In een bedrijf staat hij vaak voor geluk en thuis om voorouders te gedenken. Zelfs vandaag te dag, gaan jongere generatie op de sterfdatum van hun voorouders nog steeds bidden om de overledene te gedenken en te waarderen.
Het altaar wordt gebruikt om wierook af te steken en er wordt eten rond het altaar gezet voor de voorouders. Soms branden ze buiten (net)geld en kartonnen huizen en auto’s om die zo aan hun voorouders te schenken. Wanneer je door Vietnam reist is er een grote kans dat je lokale Vietnamezen op hun stoep voor het huis iets ziet verbranden.
De belangrijkste dag van het jaar voor Vietnamezen is het Vietnamees Nieuwjaar, wat op een andere dag valt als “ons westers Nieuwjaar”. Tijdens de Tet nieuwjaarsviering reizen miljoenen Vietnamezen terug naar hun geboortedorp. Hier word het huis schoongemaakt, eten klaargemaakt, wierook gebrand en gebeden tot de voorouders.
2. Boeddhisme
Het grootste geloof in Vietnam (wanneer je volksreligie niet meetelt) is het boeddhisme. Het boeddhisme is de eerste niet-inheemse religie die in de 1e en 2e eeuw via de Indiase missionarissen naar Vietnam is gekomen.
De ontwikkeling van het boeddhisme zette zich gedurende vele eeuwen voort en werd de meest populaire religie in het land tijdens de 11e tot 14e eeuw tijdens de Ly- en Tran-dynastieën. Tegen die tijd waren er verschillende pagodes en tempels in Vietnam gebouwd, die er vandaag de dag nog steeds staan en zeker een bezoek waard zijn.
Na deze periode was de ontwikkeling van het boeddhisme afgenomen, en er is tegenwoordig ongeveer 14% van de bevolking die dit geloof aanhangt. Hoewel het boeddhisme niet meer zo veel wordt beoefend als vroeger, is de leer van Boeddha nog steeds diep geworteld in Vietnamese overtuigingen en culturen.
Een andere inheemse religie in Vietnam is het Hoahaoïsme of het Hoa Hao-boeddhisme. De oprichting van het hoahaoïsme was een poging om de boeddhistische prediking in het begin van de 20e eeuw weer populair te maken. In 2016 behoorde ongeveer 1% van de bevolking tot het Hoahaoïsme, van wie de meesten afkomstig waren uit het zuidwesten van Vietnam.
3. Christendom
Het op een na grootste geloof in Vietnam is het christendom, met als grootste stroming het katholicisme. Dit geloof kwam in de 16e eeuw naar Vietnam door westerlingen die het nieuwe land kwamen ontdekken en om te handelen. Vanwege de taal- en culturele barrières waren de zendingswerken geen succes.
In het begin steunden de koningen in Vietnam de religie, maar later waren ze ertegen omdat ze dachten dat de christelijke ideologie mensen ertoe zou kunnen brengen Jezus te aanbidden en hun macht in twijfel te trekken.
In de 19e eeuw groeide het katholicisme pas echt, met name door de Fransen die Vietnam koloniseerde en met missionarissen naar Vietnam kwamen. In deze tijden werden er veel kerken in Vietnam gebouwd, zoals de Phat Diem Stone Church (Ninh Binh), de St. Joseph’s Cathedral (Hanoi), de Phu Cam Church (Hue) en Saigon Notre Dame-kathedraal (Basiliek) (Ho Chi Minh).
Samen met de ontwikkeling van de religie, zorgt de westerse culturele invloed ervoor dat Kerstmis in Vietnam wordt gevierd, ook al is het geen nationale feestdag.
4. Hindoeïsme
Het hindoeïsme is maar een kleine godsdienst in Vietnam, maar verdient genoemd te worden, door de indrukwekkende geschiedenis die het heeft in het land. Het was namelijk de eerste religie van het Champa-koninkrijk, die over zee uit India gebracht is. Het Cham-volk richtte hindoetempels op in heel Centraal-Vietnam, waarvan er vele nog van staan, zoals de nu verlaten My Son Sanctuary, een UNESCO werelderfgoed, is misschien wel de bekendste van de Cham tempels.
Ook in Ho Chi Minh City vind je tegenwoordig de Mariamman Hindu tempel.
5. Caodisme
Het coadisme is zonder meer het meest unieke geloof in Vietnam. Het is een relatief nieuwe godsdienst dat een combinatie is van boeddhisme, taoïsme, confucianisme en spiritisme, maar heeft ook dingen uit de islam, hindoeisme en christendom.
Het geloof is opgericht in Tay Ninh, in het zuiden van Vietnam. De meeste gelovige wonen ook in dit deel van het land, zoals Can Tho, Tien Giang en Hau Giang in de Mekong Delta. In Tay Ninh vind je nog steeds de eerste en grootste Cao Dai tempel van het land. Het ligt op ongeveer 90 km van Ho Chi Minh City en is hiermee een populaire dagtrip vanuit de stad voor toeristen.
6. Islam
De islam kwam in de 11e en 12e eeuw naar Zuidoost-Aziatische landen. De religie was populair in het Champa Koninkrijk (het huidige Zuid-Vietnam) en verdeeld in twee takken. De ene is de Cham Bani (een combinatie van de islam en de brahmaan die vóór de islam de belangrijkste religie in Champa was), en de tweede is de Cham islam, die vergelijkbaar is met de islam over de hele wereld. De meeste volgelingen van Cham Bani komen uit het midden van Vietnam, terwijl de volgelingen van Cham Islam uit het zuiden komen.
In totaal is ongeveer 0,1% van de Vietnamezen moslim.
